Gryka to rodzaj roślin z rodziny rdestowatych pochodzący ze środkowej i wschodniej Azji. Należy do niego 28 gatunków, a najczęściej uprawianym z nich jest gryka zwyczajna, z której ziaren wytwarza się popularną w polskiej kuchni kaszę gryczaną, a także mąkę, płatki czy otręby. Z jakimi odmianami nasion gryki można się spotkać na terenie naszego kraju i czym się one charakteryzują?
Odmiany gryki w Krajowym Rejestrze
Obecnie w Krajowym Rejestrze, prowadzonym przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych (COBORU), znajdują się cztery odmiany gryki: Kora, Panda, MHR Korona oraz MHR Smuga. Wszystkie z nich to odmiany polskie, wyhodowane przez Małopolską Hodowlę Roślin. Najstarszą z nich jest Kora, która została zgłoszona do rejestru w 1993 roku. Cechuje się dużym potencjałem przetwórczo-technologicznym, więc zaleca się jej uprawę na glebach należących do kompleksu pszennego dobrego i żytniego bardzo dobrego. Nasiona gryki Kory można jednak wysiewać także na glebach słabszych. Poza tym odmiana ta wykazuje się dobrą odpornością na wiosenne chłody i okresowe susze. Nieco młodsza jest odmiana Panda, która została wpisana do rejestru w 1998 roku. Poleca się ją do uprawy na ziarno jako plon główny. Podobnie jak Kora jest odporna na wiosenne przymrozki i okresowe susze, ale lepiej plonuje na glebach zwięzłych, a jej nasiona są odporniejsze na osypywanie. Ma nieco dłuższy okres wegetacji, który wynosi 90-105 dni (w przypadku Kory jest to 85-95 dni). Znacznie młodsze są dwie pozostałe odmiany gryki, MHR Korona oraz MHR Smuga – zostały one wpisane do Krajowego Rejestru w 2019 roku. Jak informuje pracownik Małopolskiej Hodowli Roślin, wykazują się znacznie większą odpornością na osypywanie nasion niż Kora i Panda.
Dlaczego warto uprawiać grykę?
Gryka to dobra roślina poplonowa. Ze względu na wysoką odporność na szkodniki i choroby grzybowe jej uprawa jest bezproblemowa i mało kapitałochłonna. Roślina ta charakteryzuje się szybkim wzrostem, dzięki czemu skutecznie chroni glebę przed erozją i zagłusza rozwój chwastów. Ma działanie fitosanitarne, zwalczając nicienie w glebie, oraz alleopatyczne, wydzielając do środowiska związki chemiczne ograniczające rozwój rolnic i pędraków. To nie wszystko: gryka jest cenioną rośliną miododajną – z jednego hektara uprawy można uzyskać ponad 100 kg miodu – a słoma gryczana stanowi wartościową paszę dla zwierząt.